Festiwal ma formułę przeglądu, do którego corocznie zapraszane są zespoły pieśni tańca ludowego reprezentujące określony region etnograficzny na mapie Polski, np. Kurpie/Mazowsze, Podhale/Małopolska czy Kaszuby/Pomorze. Od lat planowaliśmy sięgnąć jeszcze dalej – do tradycji ludowych terenów wchodzących w skład I i II Rzeczypospolitej. Tegoroczna edycja Festiwalu zapowiada się wyjątkowo, po raz pierwszy bowiem przed festiwalową publicznością zaprezentuje się zespół polonijny – reprezentujący Polonię litewską Zespół Tańca Ludowego PERŁA z Niemenczyna - największy w rejonie wileńskim i jeden z największych na Wileńszczyźnie. Został założony w 2005 roku w Niemenczynie i działa przy polskim Stowarzyszeniu „Hobby Folk” oraz przy Centrum Kultury i Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie. W zespole działa 5 grup, w których tańczy blisko 150 osób w wieku od 5 do 20 lat. Są to uczniowie klas 1-12 ze szkół polskich, rosyjskich i litewskich, a także przedszkolacy i studenci. Większość tancerzy to uczniowie Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie, ale są też uczniowie z 7 innych szkół. „Perła" jest uczestnikiem blisko 20 różnorodnych festiwali, koncertów, konkursów i tradycyjnych świąt organizowanych w rejonie wileńskim i innych regionach Litwy. Reprezentował Litwę i rejon wileński na festiwalach w Polsce, Białorusi, Bułgarii, Chorwacji, Macedonii i Czechach. W swoim repertuarze zespół ma tańce polskie, litewskie, ukraińskie, mołdawskie, rosyjskie, gruzińskie, włoskie i łotewskie. Zespół sięga również swych najbliższych korzeni – repertuaru Wileńszczyzny.
Tradycyjnie region Mazowsza reprezentować będą gospodarze – Zespół Tańca Ludowego PROMYKI, największy zespół folklorystyczny w Powiecie Legionowskim. Zarówno litewski rejon Wileńszczyzny jak i polski region Mazowsza, stanowią obszary niezwykle ważne dla polskiej historii i tożsamości kulturowej, o niezwykle bogatej i złożonej ludowości.
MUZYCZNE KORZENIE MAZOWSZA
Aby przybliżyć kulturę ludową w ujęciu możliwie najbliższym oryginałowi, poszczególne bloki taneczne rozdzieli koncert tradycyjnych form muzycznych – pieśni i utworów instrumentalnych w wykonaniu Kapeli Dorosza, kultywującej tradycje muzyczne wsi wschodniego i południowo-wschodniego Mazowsza. Powstała w roku 2014 r. kapela gra w tradycyjnym dla regionu składzie: harmonia pedałowa, bębenek obręczowy i skrzypce. Jej repertuar stanowią dawne wschodnio-mazowieckie tańce i pieśni, czerpane przez członków kapeli od wciąż praktykujących
sędziwych muzykantów podczas badań terenowych, z nagrań archiwalnych a także zapisów nutowych, zebranych przez dawnych badaczy kultury ludowej m.in. Oskara Kolberga. W wykonaniu kapeli usłyszeć można m.in. oberki, powiślaki, polki, walczyki, a także tańce i zabawy takie jak zając, trojak, drabant, miotlarz, kajduk i wiele innych. Zespół jest tegorocznym (2017) laureatem I miejsca w kategorii Folklor-Kontynuacja
51. Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. W trakcie koncertu Zespół przybliży publiczności tradycyjne instrumenty ludowe: harmonię pedałową, ligawki mazowieckie, fujarki i piszczałki bezotworowe, okarynę i ptaszki gliniane.
WARSZTATY LUDOWEGO RĘKODZIEŁA
Festiwal po raz pierwszy wzbogacony zostanie o prezentację współczesnego rękodzieła ludowego autorstwa twórców związanych z regionem Mazowsza. Warsztaty i stoiska poprowadzą twórcy ludowi rekomendowani przez Mazowiecki Instytut Kultury i Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie: Małgorzata Pepłowska z Węgrowa (wycinanka z opłatka, kwiaty z bibuły), Wiesława Bogdańska z Kadzidła (wycinanka kurpiowska, Nowe latko – pieczywo obrzędowe); a także miejscowi twórcy czerpiący z inspiracji ludowych Mazowsza – Joanna Szymańska-Wajer z Wieliszewa (warsztaty z kołem garncarskim, wzory ludowe w ceramice użytkowej i artystycznej), Bogdan Potentas z Łajsk (rzeźba ludowa w drewnie). Stoiska zaoferują wzięcie udziału w bezpłatnych warsztatach (godz. 16:00-17:30) oraz możliwość zakupu wyrobów.
17 LAT FESTIWALU
Organizowany od roku 2001 w Wieliszewie Festiwal ma formułę przeglądu, do którego corocznie zapraszane są zespoły pieśni tańca ludowego reprezentujące określony region etnograficzny na mapie współczesnej i historycznej Polski. Obchody niepodległościowe wydają się być idealną okazją do prezentacji tych elementów narodowej tożsamości, z których jesteśmy niepodważalnie i niepodzielnie dumni. Jednocześnie – z uwagi na historyczną wielokulturowość polskich ziem, której echa przetrwały w ludowych obyczajach, tańcu, śpiewie i mowie – rozwijających naszą wrażliwość i tolerancję.
W szesnastoletniej historii Festiwal gościł 25 zespołów pieśni i tańca z niemal wszystkich regionów etnograficznych kraju – niektóre z nich dwu, trzy a nawet pięciokrotnie. W roku 2014 Wydarzenie wpisano w kalendarz obchodów Roku Kolberga. W związku z „niepodległościowym” charakterem, Festiwal jest tradycyjnie okazją do wręczenia odznaczeń i wyróżnień zasłużonym w pracy i działalności społecznej oraz stypendiów artystycznych i nagród w konkursach kulturalnych i sportowych. Od roku 2014 Festiwal nosi zaszczytne imię Stanisława Moniuszki. Tegoroczną edycję Festiwalu dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydarzenie zainauguruje gminne obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, które potrwają przez okrągły rok – od listopada 2017 do listopada 2018 r.
